Laçyn Mämmedowa Türkmenistanyň halk artisti diýen hormatly adyň hem eýesi. Şeýle ady alanlaryň arasynda ol iň ýaş aýdymçydyr. Täzelikde bolsa Laçyn Mämmedowa durmuş toýny tutdy. Muňa onuň muşdaklarynyň hemmesi guwandy.
Ýaş aýdymçynyň abraýy artyp gidibermek bilendi. Golaýda Türkmenistanyň prezidentiniň «Türkmeniň altyn asyry» atly bäsleşiginiň jemi jemlendi. Şolaryň arasynda Laçyn Mämmedowanyň adynyň bolmagy-da guwandyryjydyr.
Laçyn Aşgabat şäher häkimliginiň «Aşgabat» döredijilik toparynyň aýdymçysy. Ol «Prezidentiň saýasynda», «Sensiz», «Bagtly men», «Türkmenistan», «Unut meni», «Söýdüm seni», «Ynanma söýgä», «Bikarar», «Ejem jan», «Arkadag», «Siziň bilen» ýaly aýdymlary ussatlyk bilen ýerine ýetirendigi üçin Türkmenistanyň prezidentiniň altyn zynjyryna hem-de bir müň amerikan dollaryna mynasyp bolupdy.
Aýdymçynyň zehin daragty gülleýärdi. Ol hökümet derejesinde geçirilýän konsertleriň hemmesine diýen ýaly çagyrylýardy. Ýeri gelende ýurduň ozalky prezidenti Saparmyrat Nyýazowyň-da Laçyn gyzyň döredijiligine uly sarpa goýandygyny, onuň sylag-serpaýdan ýüküni ýetirendigini söz ugruna ýatlap geçmegimiz gerek. Aýdymçy täze hökümetden hem dilgir däldi. Ozalam, häzirem onuň ýyldyzy parlap galypdy. Arman, şol ýyldyz birküç günlükde duýdansyz öçdi oturyberdi. Duýdansyz diýip goýaýmaly!
Indi Laçynyň sesi eşidilenok
Laçynyň aýdymlaryna döwlet derejesinde gadagançylyk girizildi. Indi onuň sesi radioda-da eşidilenok, telewideniýede-de. «Owaz» radiosynda sesleriň köplügi bilen iň gowy aýdymçylaryň ýerine ýetirýän aýdymlary eşitdirilýär. Sesleriň köplügi SMS arkaly ýüze çykarylýar. Her gün berilýän şol günortan konsertinde Laçynyň aýdym aýtmaýan gezegi ýokdy. Hakykatdanam, onuň diňleýjisi kändi.
Laçyna gadagançylygyň näme maksat bilen girizilenligini bilýän ýok. Geň ýeri, şu gezekki gadagançylyk diňe Laçyn bilen çäklenmedi. Türkmen döwlet medeniýet institutynyň «Medeni miras» fakultetiniň talyby Bilbil Orazowa-da «Watan», «Watanym», «Söýgi bilen ýaşaly», «Saňa», «Ýalňyz», «Aýdymym», «Gaşly ýarym», «Gözleýärin», «Eje jan», «Garaşýan» ýaly aýdymlary üçin Türkmenistanyň prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» bäsleşiginiň ýeňijisi bolupdy. Zehinli aýdymçy baýragy Laçyn bilen bir tapgyrda alypdy.
Ine, indi bilbil owazly Bilbilem gadagan edildi. Aýdymçylar Mekan Ataýew bilen Mekan Dönmezowam şolara goşuldy. Bu aýdymçylaryň aýdymlaryny radioda we telewideniýede bermek gadagan edildi.
Birbada dört adam
Birbada dört adama gadagançylyk girizildi. Resmi taýdan sebäbi aýdylmansoň, daş-töwerek myş-myşdan doly. Myş-myşlaram çişirilip-çişirilip, ýetjek derejesine ýetirilýär. Ana, onsoň, şol geplere ynanjagyňam bileňok, ynanmajagyňam.
Eger Türkmenistanda söz azatlygy bolan bolsady, onda gürrüňi edilýän aýdymçylar bilen interwýu gurap, hakykat ýüze çykarylardy. Şeýdibem bolgusyz gürrüňleriň öňi alnardy.
Gadagan edilen dört aýdymçy «görünmesiz ýerde» görnenmiş. Sypaýyçylyk bilen aýdanyňda şeýleräk. Laçyn Mämmedowa aýdylýan gep-gürrüňleriň-ä gulak eşider ýaly däl. Oňa Aşgabady terk etmeklik, öz mekanyna—Nebitdaga gitmeklik «maslahat berlipdir».
Islendik adam perişde däl. Her kimiň durmuşynda çaprazlyklar, ýalňyşlyklar bolup biler. Bular gadagançylyk girizilen dört aýdymça-da degişli. Eger adam kanundan gyşarsa, onda ýurduň kanunlary bar. Şol kanunyň esasynda-da her kime çäre görülýär. Alaga-da halkyň söýgüli aýdymçylaryna gadagançylyk girizilmegi kimdir biriniň diýdimzorlugyndan başga zat däl. Onsuzam, soňky ýigrimi ýyla golaý wagtyň içinde gadagançylyk girizilen, ýagny radioda, telewideniýede, hökümet derejesinde geçirilýän konsertlerde çykyş etmek gadagançylygy girizilen aýdymçylaryň hetdi bar, hasaby ýok.
Ibaly aýdymçam galmasa gerek
Zehinli aýdymçylar Akyş Saparow, Sabo Artykow, Annagül Gurdowa, Nurmuhammet Meredow, Maral Durdyýewa, Leýla Şadurdyýewa... dagy öz döwründe haýsydyr bir çinownigiň göwnünden turmandygy üçin sahnadan düşürilipdi. Özem bu spisogy näçe uzaltsaň, uzaldyp oturybermeli. Aýdymçylara şeýdip gadagançylyk yzyna gadagançylyk giriziliberse, onda halkyň öňüne çykyp biljek ibaly aýdymçam galmasa gerek.
«Dile geldi—bile geldi». Şunam aýdalyň. Gadagan edilen aýdymçylaryň arasynda belli aýdymçylar Jemal Saparowa, Kerim Gurbanalyýew, Eneş Rejepowa, Gülşat Gurdowa ýaly erjellik, irginsizlik bilen özlerine täzeden ýol açyp, ýene-de sahna dolanyp gelýänleri-de bar. Bu aýdymçylar ep-esli ýyl gadagançylykda oturdylar. Ýöne, Jemal Saparowa, Kerim Gurbanalyýew, Eneş Rejepowa, Gülşat Gurdowa ýaly özüne ikilenç ýol arçap bilýän dogumly aýdymçylar, gynansak-da az.
Sungat ussatlaryna girizilýän gadagançylygyň soňy gelermikä?
Çoluk Möwlamow Aşgabatly synçy. Blogda öňe sürülen pikirler hem-de garaýyşlar awtoryň özüne degişli.
Ýaş aýdymçynyň abraýy artyp gidibermek bilendi. Golaýda Türkmenistanyň prezidentiniň «Türkmeniň altyn asyry» atly bäsleşiginiň jemi jemlendi. Şolaryň arasynda Laçyn Mämmedowanyň adynyň bolmagy-da guwandyryjydyr.
Laçyn Aşgabat şäher häkimliginiň «Aşgabat» döredijilik toparynyň aýdymçysy. Ol «Prezidentiň saýasynda», «Sensiz», «Bagtly men», «Türkmenistan», «Unut meni», «Söýdüm seni», «Ynanma söýgä», «Bikarar», «Ejem jan», «Arkadag», «Siziň bilen» ýaly aýdymlary ussatlyk bilen ýerine ýetirendigi üçin Türkmenistanyň prezidentiniň altyn zynjyryna hem-de bir müň amerikan dollaryna mynasyp bolupdy.
Aýdymçynyň zehin daragty gülleýärdi. Ol hökümet derejesinde geçirilýän konsertleriň hemmesine diýen ýaly çagyrylýardy. Ýeri gelende ýurduň ozalky prezidenti Saparmyrat Nyýazowyň-da Laçyn gyzyň döredijiligine uly sarpa goýandygyny, onuň sylag-serpaýdan ýüküni ýetirendigini söz ugruna ýatlap geçmegimiz gerek. Aýdymçy täze hökümetden hem dilgir däldi. Ozalam, häzirem onuň ýyldyzy parlap galypdy. Arman, şol ýyldyz birküç günlükde duýdansyz öçdi oturyberdi. Duýdansyz diýip goýaýmaly!
Indi Laçynyň sesi eşidilenok
Laçynyň aýdymlaryna döwlet derejesinde gadagançylyk girizildi. Indi onuň sesi radioda-da eşidilenok, telewideniýede-de. «Owaz» radiosynda sesleriň köplügi bilen iň gowy aýdymçylaryň ýerine ýetirýän aýdymlary eşitdirilýär. Sesleriň köplügi SMS arkaly ýüze çykarylýar. Her gün berilýän şol günortan konsertinde Laçynyň aýdym aýtmaýan gezegi ýokdy. Hakykatdanam, onuň diňleýjisi kändi.
Laçyna gadagançylygyň näme maksat bilen girizilenligini bilýän ýok. Geň ýeri, şu gezekki gadagançylyk diňe Laçyn bilen çäklenmedi. Türkmen döwlet medeniýet institutynyň «Medeni miras» fakultetiniň talyby Bilbil Orazowa-da «Watan», «Watanym», «Söýgi bilen ýaşaly», «Saňa», «Ýalňyz», «Aýdymym», «Gaşly ýarym», «Gözleýärin», «Eje jan», «Garaşýan» ýaly aýdymlary üçin Türkmenistanyň prezidentiniň «Türkmeniň Altyn asyry» bäsleşiginiň ýeňijisi bolupdy. Zehinli aýdymçy baýragy Laçyn bilen bir tapgyrda alypdy.
Ine, indi bilbil owazly Bilbilem gadagan edildi. Aýdymçylar Mekan Ataýew bilen Mekan Dönmezowam şolara goşuldy. Bu aýdymçylaryň aýdymlaryny radioda we telewideniýede bermek gadagan edildi.
Birbada dört adam
Birbada dört adama gadagançylyk girizildi. Resmi taýdan sebäbi aýdylmansoň, daş-töwerek myş-myşdan doly. Myş-myşlaram çişirilip-çişirilip, ýetjek derejesine ýetirilýär. Ana, onsoň, şol geplere ynanjagyňam bileňok, ynanmajagyňam.
Eger Türkmenistanda söz azatlygy bolan bolsady, onda gürrüňi edilýän aýdymçylar bilen interwýu gurap, hakykat ýüze çykarylardy. Şeýdibem bolgusyz gürrüňleriň öňi alnardy.
Gadagan edilen dört aýdymçy «görünmesiz ýerde» görnenmiş. Sypaýyçylyk bilen aýdanyňda şeýleräk. Laçyn Mämmedowa aýdylýan gep-gürrüňleriň-ä gulak eşider ýaly däl. Oňa Aşgabady terk etmeklik, öz mekanyna—Nebitdaga gitmeklik «maslahat berlipdir».
Islendik adam perişde däl. Her kimiň durmuşynda çaprazlyklar, ýalňyşlyklar bolup biler. Bular gadagançylyk girizilen dört aýdymça-da degişli. Eger adam kanundan gyşarsa, onda ýurduň kanunlary bar. Şol kanunyň esasynda-da her kime çäre görülýär. Alaga-da halkyň söýgüli aýdymçylaryna gadagançylyk girizilmegi kimdir biriniň diýdimzorlugyndan başga zat däl. Onsuzam, soňky ýigrimi ýyla golaý wagtyň içinde gadagançylyk girizilen, ýagny radioda, telewideniýede, hökümet derejesinde geçirilýän konsertlerde çykyş etmek gadagançylygy girizilen aýdymçylaryň hetdi bar, hasaby ýok.
Ibaly aýdymçam galmasa gerek
Zehinli aýdymçylar Akyş Saparow, Sabo Artykow, Annagül Gurdowa, Nurmuhammet Meredow, Maral Durdyýewa, Leýla Şadurdyýewa... dagy öz döwründe haýsydyr bir çinownigiň göwnünden turmandygy üçin sahnadan düşürilipdi. Özem bu spisogy näçe uzaltsaň, uzaldyp oturybermeli. Aýdymçylara şeýdip gadagançylyk yzyna gadagançylyk giriziliberse, onda halkyň öňüne çykyp biljek ibaly aýdymçam galmasa gerek.
«Dile geldi—bile geldi». Şunam aýdalyň. Gadagan edilen aýdymçylaryň arasynda belli aýdymçylar Jemal Saparowa, Kerim Gurbanalyýew, Eneş Rejepowa, Gülşat Gurdowa ýaly erjellik, irginsizlik bilen özlerine täzeden ýol açyp, ýene-de sahna dolanyp gelýänleri-de bar. Bu aýdymçylar ep-esli ýyl gadagançylykda oturdylar. Ýöne, Jemal Saparowa, Kerim Gurbanalyýew, Eneş Rejepowa, Gülşat Gurdowa ýaly özüne ikilenç ýol arçap bilýän dogumly aýdymçylar, gynansak-da az.
Sungat ussatlaryna girizilýän gadagançylygyň soňy gelermikä?
Çoluk Möwlamow Aşgabatly synçy. Blogda öňe sürülen pikirler hem-de garaýyşlar awtoryň özüne degişli.