Sepleriň elýeterliligi

Soňky habar

Russiýa Moskwanyň bölekleýin gözegçiligindäki Ukrainanyň sebitlerinde “galp” ses berişlik geçirýär


Rus harby ulaglary Ukrainanyň Luhansk sebitinden geçip barýar.
Rus harby ulaglary Ukrainanyň Luhansk sebitinden geçip barýar.

Ukrainanyň territoriýasyndaky Russiýanyň dikme administrasiýalary 23-nji sentýabrda Moskwanyň gözegçiligindäki käbir ukrain sebitlerinde Russiýanyň düzümine girmek barada “referendum” atlandyrýan çäresini geçirýärler. Prezident Wladimir Putin Ukraina garşy başladan şowsuz çozuşynyň gerimini artdyrmaga synanyşýan wagty, Moskwa Ukrainanyň sebitlerini anneksirlejek bolýar.

Ýewropada soňky onýyllyklaryň dowamyndaky iň uly urşuň arasynda, Moskwa tarapyndan goldanylýan Luhansk, Donetsk, Herson we Zarporižýa regionlarynyň administrasiýalary, halkara hukugyna we BMG-niň çarterine çapraz gelýän ses berişligi geçirýärler.

Ukrain prezidenti Wolodymyr Zelenski öten agşam eden ýüzlenmesinde ses berişligi galplyk atlandyrdy we onuň demokratiýa çapraz gelýändigini aýtdy.

Ukrainanyň dört regionundaky Kremliň dikmeleri, öňünden hiç hili duýduryş bermezden, 20-nji sentýabrda şu aýyň 23-27-i aralygynda bu sebitleri anneksirlemek boýunça ses berişligiň geçiriljekdigini yglan etdiler. Ukraina we Günbatar döwletleri muny kanuny ses berişlik hökmünde ykrar etmejekdiklerini duýdurdylar.

Ses berişligi geçirmek baradaky howlukmaç karar, Ukrainanyň gürrüňi gidýän sebitlerde garşylyklaýyn hüjüme geçip, köp ýerleri azat etmeginiň arasynda kabul edildi. Ukrainanyň ilerlemesi Russiýanyň ýeňlişe sezewar bolup biljekdigi baradaky çaklamalary artdyrdy.

Günbatar resmileri we ekspertleri Putiniň bu galp referendumy geçirip, soňy bilen Ukrainanyň Russiýanyň territoriýasyna hüjüm edýändigini öňe sürüp, şeýle-de özüni goramak üçin ýadro ýaragyny ulanmak baradaky haýbatlaryny dile getirip, Kiýewi gorkuzmak we Günbatar goldawçylarynyň harby kömegini togtatmak maksat ediýändigini aýdýarlar.

Mundan birnäçe gün öň, Putin Russiýanyň territorial bütewiligini goramak üçin özünde bar bolan ähli ýarag ulgamlaryny ulanjakdygyny aýdyp, haýbat atdy.

22-nji sentýabrda ABŞ-nyň döwlet sekretary Antoni Blinken BMG-niň Howpsuzlyk geňeşiniň agzalaryny “paýhassyz ýadro wehimleriniň dessine bes edilmelidigi barada açyk ýüzlenmäge” çagyrdy.

Blinken Russiýanyň Ukrainanyň territoriýasyny anneksirlemek tagallalarynyň “ýagdaýlary nobatdaky gezek dartgynlaşdyrýandygyny we diplomatiýany yza tesdirýändigini” aýtdy.

Kreml Ukrainanyň territorialarynda bu ses berişligiň islendik bolup biljek kanunylygyny aradan aýyrýan başga-da birnäçe çäreleri geçirdi.

Günbataryň maglumatyna görä, Moskwa bu sebitlerden 1,6 million ukrainalyny Russiýa deportasiýa etdi, şol bir wagtda-da köp rus raýatlaryny Ukrainanyň territoriýasyna ýerleşdirdi.

Mundan başga-da, Moskwa “filtrasiýa lagerleri” atlandyrylýan ýerlerde ýüzlerçe müň ukrain raýatynyň biometriki maglumatlaryny edindi. Ekspertler munuň galp sesleri goşmak üçin ulanylyp bilinjekdigine ünsi çekýärler.

Häzir Russiýadaky bu sebitlerden bolan ukrainalylara ses bermäge rugsat beriljekdigi aýdylýar.

Russiýanyň Merkezi Saýlaw Komissiýasynyň başlygynyň orunbasary Nikolaý Bulaýew bu ses berişlige häzir Russiýada ýerleşýän “ýüzlerçe müň ukrainalynyň” ses bermegine garaşýandygyny öňe sürdi.

Russiýanyň taryhynda juda seýrek ýagdaýda açyk we adalatly saýlawlar geçirildi. Ýurtda galp sesleri goşmak, saýlawçylara basyş etmek, mediany manipulirlemek ýaly çäreler adaty tejribelere öwrüldi.

Russiýada ukrainaly raýatlar üçin açylan saýlaw uçastoklary barada asla maglumat ýok diýip, Kommersant neşiri belleýär.

Blinken BMG-niň her bir agzasyny “galp referendumy inkär etmäge, şeýle-de ukrain sebitleriniň ählisiniň Ukrainanyň topragydygyny çürt-kesik ygan etmäge” çagyrdy.

Ol Birleşen Ştatlaryň Ukrainany goldamagyny dowam etdirjekdigini hem belledi.

Forum

XS
SM
MD
LG