Birleşen Milletler Guramasy aç adamlaryň sanynyň milliarddan geçmek hadysasynyň 1970-nji ýyldan bäri ilkinji gezekdigini belleýär.
Bu baradaky täze maglumatlar BMG-niň ösüş boýunça şu asyr üçin göz öňünde tutýan programmalaryna hem kölege salýan ýaly görünýär. 2000-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasy 2015-nji ýyla çenli dünýädäki açlykdan ejir çekýän ilatyň sanyny iki esse azaltmaklygy öz öňünde maksat edip goýupdy.
Açlyk çekýänleriň sany artdy
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasy hem-de Dünýä azyk programmasy tarapyndan taýýarlanan bu täze raportda global maliýe krizisiniň soňky bir ýarym ýylyň içinde dünýädäki açlykdan ejir çekýän ilatyň sanynyň üzül-kesil artmagyna getirendigi aýdylýar. Ýöne şol bir wagtda, bu raport açlyk çekýän adamlaryň sanynyň maliýe krizisinden birneme öňki ýyllarda-da kem-kem artmak bilen bolandygyny belleýär.
Adam hukuklaryny goraýjy käbir guramalar diňe ýöne sub-Saharadaky Nigeriýada gurakçylyk bilen bagly oba-hojalyk önümçiliginiň pese gaçmagy sebäpli 2 million 600 müň töweregi adamyň azyk ýetmezçilik problemasy bilen ýüzbe-ýüz bolandygyny duýdurýarlar.
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasynyň ykdysatçysy Dewid Dew häzirki ýagdaýy göz öňünde tutup, ösüp gelýän ýurtlaryň oba-hojalygyna gyssagly ýagdaýda maýa ýatyrylmagynyň zerurdygyny aýdýar. Ol bu barada, hususan-da, şeýle diýdi: «Garyplykda ýaşaýan adamlar öz maliýe serişdelerini esasan iýmite harç edýärler. Şoňa görä-de, biz şol adamlara iýmitin elýeterli bolmagy üçin azyk harytlarynyň bahalaryny arzanlatmaly. Bu çäräni amala aşyrmagyň ýeke-täk ýoly bolsa, oba-hojalyk önümçiligini ýokarlandyrmakdyr».
Gumanitar ýardamlar we şahsy inwestisiýalar
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasy 1980-nji ýyllardan başlap, bu gürrüňi edilýän ýurtlaryň oba hojalygyna berilýän gumanitar ýardamlaryň we şahsy inwestisiýalaryň derejesiniň kem-kem peselendigini aýdýar.
Mysal uçin, 1980-nji ýylda donor döwletleriň berýän gümanitar maliýe ýardamlarynyň 17 prosenti hut şu oba-hojalyk sektorlaryna goýberilipdir. 2006-njy ýylda bolsa, oba-hojalyk sektorlaryna goýberilýän ýardamlaryň derejesi bary-ýogy 3,8 prosent bolupdyr.
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasy häzirki çaklanylyşy ýaly, 2050-nji ýyla çenli dünýäniň ilaty 9 milliona ýeten halatynda, azyk önümçiliginiň hem häzirkisinden 70 prosent artmalydygyny belleýär. Ýöne azyk önümçiligini şonça derejede artdyrmaklygyň mümkindigi ýa däldigi uly sorag bolup durýar.
Ýaşyl rewolýusiýa
1960-njy ýyllarda «ýaşyl rewolýusiýa» ady bilen amala aşyrylan çäreler şol döwürde 3 milliarda ýeten dünýä ilatyny açlyk epidemiýasyna ýetirmezden, azyk bilen üpjün etmeklige mümkinçilik beripdi. Şonda oba-hojalyk sektorynda fertilaýzerleriň, pestisidleriň we modern tehnologiýanyň giňden ulanylmagy bu pudagyň önümçiliginiň görlüp-eşidilmedik derejede ýokarlanmagyna getiripdi.
Emma şol döwürdäkiden tapawutlylykda biziň günlerimizde oba-hojalygynda beýle rewolýusiýanyň alamatlary welin, göze ilenok. Gaýta käbir bilermenler, ösüp gelýän ýurtlarda suw resurslarynyň has-da azalandygyny, ekerançylyk üçin iň ýaramly ýerleriň bolsa bireýýäm ulanylyşa berlendigini, özleşdirilmedik ýerleri özleşdirmek meselesiniň-de klimatyň özgermegi zerarly has-da kynlaşandygyny belleýärler.
Bu baradaky täze maglumatlar BMG-niň ösüş boýunça şu asyr üçin göz öňünde tutýan programmalaryna hem kölege salýan ýaly görünýär. 2000-nji ýylda Birleşen Milletler Guramasy 2015-nji ýyla çenli dünýädäki açlykdan ejir çekýän ilatyň sanyny iki esse azaltmaklygy öz öňünde maksat edip goýupdy.
Açlyk çekýänleriň sany artdy
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasy hem-de Dünýä azyk programmasy tarapyndan taýýarlanan bu täze raportda global maliýe krizisiniň soňky bir ýarym ýylyň içinde dünýädäki açlykdan ejir çekýän ilatyň sanynyň üzül-kesil artmagyna getirendigi aýdylýar. Ýöne şol bir wagtda, bu raport açlyk çekýän adamlaryň sanynyň maliýe krizisinden birneme öňki ýyllarda-da kem-kem artmak bilen bolandygyny belleýär.
Adam hukuklaryny goraýjy käbir guramalar diňe ýöne sub-Saharadaky Nigeriýada gurakçylyk bilen bagly oba-hojalyk önümçiliginiň pese gaçmagy sebäpli 2 million 600 müň töweregi adamyň azyk ýetmezçilik problemasy bilen ýüzbe-ýüz bolandygyny duýdurýarlar.
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasynyň ykdysatçysy Dewid Dew häzirki ýagdaýy göz öňünde tutup, ösüp gelýän ýurtlaryň oba-hojalygyna gyssagly ýagdaýda maýa ýatyrylmagynyň zerurdygyny aýdýar. Ol bu barada, hususan-da, şeýle diýdi: «Garyplykda ýaşaýan adamlar öz maliýe serişdelerini esasan iýmite harç edýärler. Şoňa görä-de, biz şol adamlara iýmitin elýeterli bolmagy üçin azyk harytlarynyň bahalaryny arzanlatmaly. Bu çäräni amala aşyrmagyň ýeke-täk ýoly bolsa, oba-hojalyk önümçiligini ýokarlandyrmakdyr».
Gumanitar ýardamlar we şahsy inwestisiýalar
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasy 1980-nji ýyllardan başlap, bu gürrüňi edilýän ýurtlaryň oba hojalygyna berilýän gumanitar ýardamlaryň we şahsy inwestisiýalaryň derejesiniň kem-kem peselendigini aýdýar.
Mysal uçin, 1980-nji ýylda donor döwletleriň berýän gümanitar maliýe ýardamlarynyň 17 prosenti hut şu oba-hojalyk sektorlaryna goýberilipdir. 2006-njy ýylda bolsa, oba-hojalyk sektorlaryna goýberilýän ýardamlaryň derejesi bary-ýogy 3,8 prosent bolupdyr.
BMG-niň Azyk we Oba hojalyk guramasy häzirki çaklanylyşy ýaly, 2050-nji ýyla çenli dünýäniň ilaty 9 milliona ýeten halatynda, azyk önümçiliginiň hem häzirkisinden 70 prosent artmalydygyny belleýär. Ýöne azyk önümçiligini şonça derejede artdyrmaklygyň mümkindigi ýa däldigi uly sorag bolup durýar.
Ýaşyl rewolýusiýa
1960-njy ýyllarda «ýaşyl rewolýusiýa» ady bilen amala aşyrylan çäreler şol döwürde 3 milliarda ýeten dünýä ilatyny açlyk epidemiýasyna ýetirmezden, azyk bilen üpjün etmeklige mümkinçilik beripdi. Şonda oba-hojalyk sektorynda fertilaýzerleriň, pestisidleriň we modern tehnologiýanyň giňden ulanylmagy bu pudagyň önümçiliginiň görlüp-eşidilmedik derejede ýokarlanmagyna getiripdi.
Emma şol döwürdäkiden tapawutlylykda biziň günlerimizde oba-hojalygynda beýle rewolýusiýanyň alamatlary welin, göze ilenok. Gaýta käbir bilermenler, ösüp gelýän ýurtlarda suw resurslarynyň has-da azalandygyny, ekerançylyk üçin iň ýaramly ýerleriň bolsa bireýýäm ulanylyşa berlendigini, özleşdirilmedik ýerleri özleşdirmek meselesiniň-de klimatyň özgermegi zerarly has-da kynlaşandygyny belleýärler.