Mary – GDA-nyň medeni paýtagty

Mary we onuň töweregindäki regionlar taryhy Ýüpek ýolunda möhüm orny eýeländigi bilen tanalýar.

Türkmenistanyň Mary şäherine 2012-nji ýylda GDA-nyň medeni paýtagty diýen status resmi taýdan berildi.

Duşenbe güni prezident Gurbanguly Berdimuhamedow Marynyň ýaşaýjylaryny bu çäre bilen gutlady we Mary şäherini GDA-nyň medeni paýtagty diýip yglan edýän resminamany Marynyň häkimiýetlerine gowşurdy.

Türkmenistanyň Mary we Gazagystanyň Astana şäherleri GDA-nyň ilkinji medeni paýtagtlary edilip geçen ýylyň dekabrynda ozalky Sowet döwletleriniň wekilleriniň ýygnagynda saýlanypdy.

GDA giňişliginde gadymy şäherler, ululy-kiçili taryhy ýadygärliklere, taryhy wakalara baý başga-da şäherler köp. Azatlyk Radiosy bu hormatly durumyň Mary şäheriniň paýyna düşmeginiň sebäpleri barada Aşgabatda ýaşaýan ýazyjy Amanmyrat Bugaýewe ýüz tutdy.

Amanmyrat Bugaýew: Mary şäheri dünýä taryhyna giren şäher. Marynyň gadymy Gündogaryň medeni merkezi bolandygy, uly-uly imperiýalaryň paýtagty ýa ikinji paýtagty bolany belli. Onuň saýlanyp-seçilip alynmagy diňe bir Türkmenistan üçin däl, eýsem, Orta Aziýa üçinem bir uly abraý.

SSSR döwründe-de Mary şäheriniň töwerek-daşyndaky ýadygärlikleri dikeltmek, olarda rejeleýiş, dikeldiş işleri geçirmek boýunça birnäçe zatlar edildi. Ýöne garaşsyzlyk ýyllarynda şuňa berilýän üns hasam güýçlendi. Onuň daşyndanam Maryda ýurduň daşyndan gelýän adamlara görkezmäge ýa-da myhman almaga laýyk gelýän, döwrebap birgiden binalar guruldy. Şäheriň durkam gowy täzelendi.

Azatlyk Radiosy: Daşary ýurtly turistleriň Mara barmak, ol ýerleri görmek mümkinçiligi nähili häzir, olar üçin nähili şertler döredildi?

Amanmyrat Bugaýew: Häzir Maryda şoňa şertler oňat. Sebäbi Marynyň sowet döwründe-de turistleri kabul etmekde, syýahatçylar bilen işleşmekde belli bir tejribesi bar. Şonuň üçinem häzirki wagtda Mara gelip-gidýän turistler juda köp. Özem bir gowy tarapy, öňler ýaly gelýän turistleriň yzyna düşüp: “Sen bu ýerde maşyn saklama, bu ýerde surat almak bolanok” diýip duran adamlar ýok. Mundan iki-üç ýyl ozalam şu zatlar döwlet tarapyndan gadaganlyga düşürilen zatlardy.

Azatlyk Radiosy: Gadymy Ýüpek ýolunyň ugrunda ýerleşýän Mary şäherine 2012-nji ýylda GDA-nyň medeni paýtagty diýen durumyň berilmegi Mary şäheriniň ilatyna hem Marynyň töweregindäki taryhy, medeni, arheologik ýadygärlikleriň töwereginde ýaşaýan adamlara nähili täsir ýetirer?

Amanmyrat Bugaýew: Birinjiden-ä, şäher öňküsindenem has görke girer. Mary şäherine şeýle statusyň berilmegi ýerli ilatyň iş bilen üpjünçiligine-de, telekeçiligiň ösmegine-de oňyn täsir eder. Ýurtda işewürlik bilen meşgullanýanlaryň işleri has rowaçlanar diýip, men umyt edýärin.