Şu ýyl 2300 töweregi türkmenistanly mukaddes Mekge şäherinde haj parzyny berjaý etdi. Ybadat mahaly aradan çykan bir türkmen zyýaratçysynyň jesedi Saud Arabystanynda galdyryldy.
“Mary welaýatyndan bolan bir ýaşaýjy haj parzyny berjaý edýän mahaly, Şeýtan daşlama çäresinde dyknyşyk zerarly aradan çykypdyr. Onuň jesedi Saud Arabystanynda galdy” diýip, Azatlyk Radiosynyň Ahal welaýatyndaky çeşmesi habar berdi.
Türkmenistanly zyýaratçylar mukaddes Mekge şäherine ugramazdan ozal, saglyk barlagyndan geçirilýärler we zyýarat pursatynda ýüze çykyp biljek dürli ýagdaýlar boýunça käbir borçnamalary öz üstüne alýarlar.
“Meselem, türkmen raýaty haj zyýaratyny berjaý edýän mahaly aradan çyksa, onuň jesedi Türkmenistana alnyp gaýdylmaýar. Onuň jesedi mukaddes topraklarda galýar” diýip, ýagdaýdan habarly çeşme gürrüň berdi.
Türkmenistanyň Müftüsiniň müdiriýeti iýunyň birinji hepdesinde nobatdaky haj möwsüminde 2312 sany türkmenistanlynyň zyýarata iberilýändigini yglan etdi.
Munuň yz ýany, Türkmenistanyň prezidenti Serdar Berdimuhamedow 22-nji iýun – 15-nji iýul aralygynda 289 zyýaratçyny Saud Arabystanyna ibermek barada karara gol çekdi we “Türkmenhowaýollary” agentligine öz çykdajylarynyň hasabyna zyýaratçylary Saud Arabystanyna äkidip-getirmegi tabşyrdy.
Şeýle-de, şu ýyl Türkmenistanyň Halk maslahatynyň başlygy Gurbanguly Berdimuhamedow 29-30-njy iýun aralygynda haj parzyny berjaý edýän türkmen wekiliýetiniň agzalaryna ýolbaşçylyk edip, mukaddes Mekge şäherinde saparda boldy.
Türkmenistanyň döwlet media serişdeleri Mekgede aradan çykan türkmen zyýaratçysynyň ykbaly barada habar bermedi.
Bu ýyl Türkmenistandan haj parzyny berjaý etmek üçin Saud Arabystanyna iberilen adamlaryň sany öňki ýyllar bilen deňeşdirilende dokuz esse töweregi köp boldy.
Saud häkimiýetleri her ýyl haj möwsüminde musulman ilatynyň sanyna laýyklykda ähli ýurtlara kwotalary bölüp berýär.
Saud Arabystanynyň statistika maglumatlaryna görä, şu ýylyň haj möwsüminde 1 million 800 müňden gowrak zyýaratçy hasaba alyndy.
Şeýle-de, saud resmileriniň 29-njy iýunda beren hasabatyna görä, 2 müň töweregi zyýaratçy aşa yssy howadan ejir çekdi. Howanyň temperaturasy zyýarat döwründe Mekge şäherinde 48 gradusa çenli ýokarlandy. Ýöne saud resmileri aradan çykan adamlaryň sany barada hasabat bermedi.
Eýran metbugaty iýulyň başynda haj zyýaratynyň dowamynda 22 eýranlynyň aradan çykandygyny habar berdi.
Soňky on ýylyň içinde köp sanly adam ýitgileri hasaba alnan iň pajygaly haj möwsümi 2015-nji ýylyň sentýabrynda boldy. Şonda Şeýtan daşlama çäresiniň dowamynda ýüze çykan dyknyşykda 2411 zyýaratçy aradan çykdy. Saud resmileri şonda, ilkibaşda, ölenleriň umumy sanyny 717 adam hökmünde hasabat beripdi.
Saud Arabystanynyň haj resmileri köplenç halatda haj möwsüminde mukaddes topraklarda aradan çykan adamlaryň jesetlerini ýurduna gaýtaryp bermeýär, ölen adamlaryň şol ýerlerde jaýlanylmagy guramalaşdyrylýar we haj ýa-da umra zyýaratlarynda ölen adamlar ‘şehit’ hasaplanýar.
Azatlyk Radiosynyň habarçylary we çeşmeleri soňky ýyllarda Türkmenistanda ilat arasynda yslam dinine bolan ymtylyşlaryň we meýilleriň köpelýändigini habar berýärler.
Ýagdaýdan habarly çeşmämiz şu ýylyň haj möwsüminde zyýarata iberilen adamlaryň arasynda zenan maşgalalaryň erkek adamlardan has köp bolandygyny habar berdi.
Şeýle-de, şu ýyl haj zyýaratyna iberilen adamlaryň arasynda sungat sahnasynyň tanalan wekilleri, şol sanda käbir wäşiler hem bar ekeni.
Türkmenistanyň döwlet telewideniýesinde Aşyr däde lakamy bilen tanalýan wäşi Aşyrmyrat Gurbanow hem haj zyýaratyny berjaý eden sungat işgärleriniň hataryna giripdir.
Azatlyk Radiosynyň çeşmesi haj zyýaratyndan dolanan adamlaryň zemzem suwy, mukaddes Gurhan kitaby ýa-da tesbi ýaly sowgatlyk harytlary getirendiklerini, olaryň el goşlarynyň Aşgabadyň howa menzilinde gümrük gullugynyň işgärleri tarapyndan jikme-jik barlanandygyny habar berýär.
Haj ybadaty yslam dininiň bäş şertiniň biri bolup, mümkinçiligi bolan adamlar üçin azyndan bir gezek haj zyýaratyny berjaý etmek parz hasaplanýar.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPN ulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
Forum