Lebap welaýatynyň häkimiýetleri baýramçylyklaryň öň ýanynda, "arzan et bolçulygyny" döretmäge çalyşýar. Welaýatyň administratiw merkezi Türkmenabat şäheriniň bazarlarynda çäkli möçberde satuwa çykarylýan et alyjylaryň ählisine ýetmeýär. Bu ýagdaý uly nobatlarda dawa-jenjelleriň we ýakalaşyklaryň döremegine hem sebäp bolýar. Bu aralykda, lebaply oba ýaşaýjylarynyň ençemesi häkimiýetleriň "arzan et söwdasyna" degişli käbir maglumatlary Azatlyk Radiosynyň sebitdäki habarçysyna gürrüň berdi.
Habarçymyzyň maglumatlaryna görä, 10-njy dekabrda şäheriň "Gök bazarynda" we 1-nji etrapçasyndaky bazarda häkimiýetler tarapyndan ýörite iki sany söwda tekjesi döredildi. Olarda döwletiň kesgitlän arzan bahasyndan, ýagny bir kilogramy 35 manatdan iri malyň eti satuwa çykaryldy.
"Et irden sagat 7-de satylyp başlanýar we sagat 8-de satylyp gutarýar. Et satyn almak isleýän adamlaryň sany juda köp. Ýöne ol alyjylaryň hemmesine ýetmeýär. Her adam başyna iki kilogram et satylýar" diýip, nobata duran türkmenabatly ýaşaýjylaryň biri anonimlik şertinde habarçymyza gürrüň berdi.
Türkmenistanyň döwlet dükanlarynda dowam edýän azyk üpjünçiligi bilen bagly problemalaryň arasynda, hususy söwdada bahalar gymmat bolmagynda galýar. Häzirki wagt ýurduň dürli künjegindäki hususy söwda nokatlarynda etiň bahasy 65-100 manat aralygynda bahalanýar.
Lebaply habarçymyz etiň söwdasyna her bazarda 10-dan gowrak polisiýa işgäriniň gözegçilik edýändigini, ýöne olaryň adamlaryň uly nobatlaryna köplenç gözegçilik edip bilmeýändigini hem aýdýar.
"Adamlar et ýetmän galmasyn diýip, bir-birini itekleýär we dawa-jenjel, ýakalaşyk döreýär. Olar köplenç polisiýa işgärlerine hem boýun bolmaýarlar" diýip, türkmenabatly ýaşaýjy aýtdy.
Ol eti saýlap satyn almaga mümkinçiligiň ýokdugyny, söwda tekjesiniň öňüne baran alyjylaryň eline bir plastik paketde iki kilogram etiň gowşurylýandygyny hem sözüne goşdy.
"Arassa et satylmaýar. Her alyja her hili et düşýär. Birine aýak, birine malyň iç bagry garylan et satylýar" diýip, türkmenabatly alyjy belledi.
Türkmenabadyň bazarlarynda arzan bahadan etiň satuwa çykarylmagy hususy gassaplar tarapyndan satylýan etiň hem arzanlamagyna getirdi. Habarçymyz häzirki wagt hususy söwdada bir kilogram etiň 60 manada çenli arzanlandygyny aýtdy.
Bu aralykda, lebaply oba ýaşaýjylarynyň ençemesi häkimiýetleriň "arzan et söwdasyna" degişli käbir maglumatlary sebitdäki habarçymyza gürrüň berdi.
"Kolhoz başlyklary oba ýaşaýjylary bilen gepleşik geçirýärler we mal satmakçy bolýan adamlar bilen ylalaşyk baglaşýarlar. Häkimlikleriň tabşyrygy bilen baglaşylýan bu ylalaşyga laýyklykda, oba ýaşaýjylary döwlete malyň her bir kilogramyny 35 manatdan satýarlar. Öz gezeginde, döwlet bu oba ýaşaýjylaryna her mal üçin 1 tonna künjarany arzan bahadan satýar" diýip, efirde atlandyrylmasyzlygyny soran lebaply oba ýaşaýjysy habarçymyza gürrüň berdi.
Oba ýaşaýjylary häkimiýetler bilen özleriniň arasyndaky bu söwdanyň indi ençeme ýyl bäri dowam edýändigini hem aýtdylar.
"Bu söwda ýurtda bellenilýän uly baýramçylyklaryň öň ýanynda bolup geçýär" diýip, lebaply oba ýaşaýjysy sözüne goşdy.
Azatlygyň bu ýagdaýlar barada Lebap welaýat häkimliginden we Türkmenistanyň Söwda we daşary ykdysady aragatnaşyklar ministrliginden telefon arkaly goşmaça maglumat ýa kommentariý almak synanyşyklary netije bermedi.
Türkmen häkimiýetleri ýurtda bellenilýän uly baýramçylyklaryň öňüsyrasynda söwda nokatlarynda adatdan daşary arzan "azyk bolçulygyny" wagtlaýyn döredýärler. Ýöne bu "bolçulyk" baýramçylygyň yzýany aradan aýrylýar.
Türkmenistanda global pandemiýanyň fonunda has-da ýitileşen ykdysady kynçylyklar, işsizlik, azyk önümleriniň hususy söwdadaky gymmatçylygy we döwlet dükanlaryndaky gytçylygy köp maşgalany subsidirilenen azyk önümlerine garaşly goýýar.
Häkimiýetler bu kynçylyklary, şol sanda azyk gymmatçylygyny we gytçylygyny resmi derejede boýun alman, yzygiderli ösüş sanlaryny getirýärler.
Bu aralykda, habarçymyz dollaryň gara bazardaky bahasynyň ýene aşaklandygyny habar berýär. 10-njy dekabrda 1 dollaryň alyş-çalyş bahasy 19 manada çenli düşdi, ýöne şol güni gaýtadan ýokarlandy. 13-nji dekabrda 1 dollar 20 manat 80 teňňe bahalanýar.
Türkmenistanda 12-nji dekabrda Halkara Bitaraplyk güni, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 26 ýyllygy bellendi we 31-nji dekabrda Täze Ýyl baýramçylygy belleniler.
Gadyrly okyjy, siz Telegram we WhatsApp tilsimleriniň messenjerleri arkaly Azatlyk Radiosy bilen howpsuz ýagdaýda habarlaşyp bilersiňiz. Telefon belgileri: +420 724 168 989 we +420 773 797 383.
Türkmenistanda VPN ulgamlary arkaly işleýär. Siz şu meýl: azathabar@derweze.net we sep arkaly biziň mugt Psiphon3 VPNulgamymyzy Android ulgamlary üçin ýükläp bilersiňiz. Azatlyk Radiosy siziň şahsyýetiňiziň doly gizlinligini kepillendirýär.
